Esra Büyükcombak
Oruç tutmak ifadesini bir çocuğa anlatmak kolay değildir. Bir şeyi gerçekten tutabilmeleri için gözleriyle görmeye, elleriyle dokunmaya ihtiyaç duyarlar. Soyut kavramlarla henüz yeteri kadar haşır neşir olmadıkları için şeklini görmedikleri, sesini duymadıkları, dokusunu hissetmedikleri bir şeyi nasıl tutacaklarını bilemezler.
Küçükken annem bize oruç tutturmaz; oyuna dalıp oradan oraya koştururken bulduğu ilk yere bir kurdele bağlayarak “Orucunuzu bağladım, endişelenmeyin. Suyunuzu rahat rahat içebilirsiniz. Orucunuz hiçbir yere kaçamaz.” der ve her seferinde bizi kandırmayı bir şekilde başarırdı. Suyumuzu afiyetle içtikten sonra kurdeleyi bir güzel çözer, orucumuza kaldığımız yerden devam edebileceğimizi söylerdi.
Tuttuğumuz bu kurdeleli oruca büyüklerimiz saygı duyar; bu da yetmezmiş gibi iftar vakti gelince onu satın alarak bizi ödüllendirirlerdi.
Orucun Bedenimize Faydaları
Oruç zihinsel, fiziksel ve ruhsal olarak dinlenmemize yardımcı olur. Orucun amacı Allah rızası, nefis terbiyesi ve irade eğitimidir. Oruç tutanlar, Allah’ın bir emrini yerine getirirken aynı zamanda kötülüklerden sakınmayı ve yasaklardan uzaklaşmayı da öğrenirle. Oruç, yeme içme düşkünlüğünden tefekküre geçişi kolaylaştırır. Aynı zamanda vücudumuza ihtiyaç duyduğu molayı verir.
Saatlere Göre Orucun Etkileri
İlk 4 Saatte
Vücudumuz, fiziksel aktivitemiz için enerji sağlamak üzere son öğünümüzden (genellikle sahurdan) alınan besinleri kullanır. Bu aşamada insülin direnci düşer ve depolanmış yağlar parçalanmaya başlar.
4-16 Saat Arasında
Otofaji başlar. Bu, ölü veya hasarlı hücrelerimizin temizlenmesi anlamına gelir. Bu temizlik bizi yaşlılığa, hastalığa ve hatta kansere karşı korur. Ayrıca otofaji beyin hücrelerini muhafaza eder, kaygıyı ve bunama riskini azaltır.
16-24 Saatlik Açlıktan Sonra
Vücudumuzun yenilenmesi hızlanır. Bakteriler ve beyinde biriken zararlı proteinler parçalanır. Bu parçalanma, bizi enfeksiyonel rahatsızlıklardan, kanser ve alzaymır gibi hastalıklardan korur.
Orucun Günlere Göre Etkileri
30 günlük orucun vücudumuzdaki aşamalarının temeli detoksifikasyon; zehirli maddelerin alımını azaltma ve bunları vücuttan uzaklaştırarak tıkanıklığı temizlemedir.
1-2 Gün Arası
İnsan bedeni, oruç tuttuğunu son öğünden sekiz saat sonra kavrar. Önce glikoz ve yağlar tüketilir. Dolayısıyla kan şekeri ve kan basıncı düşer. Bu da biraz güçsüz hissetmemize yol açar. Mide bulantısı, baş ağrısı ve baş dönmesi sıklıkla görülen durumlardır. Değişen yemek ve uyku düzeni, özellikle migrenin tetiklenmesine sebep olur.
3-7 Gün Arası
Bedenimiz oruca alışmaya başlar. Sindirim sistemi dinlenir. Vücudun sistemleri toksinlerden arınır ve iyileşmeye başlar. Bağışıklık sistemindeki hücreler artar ve güçlenir. Zararlı yağlar vücuttan atılır ve doğal olarak ciltte sivilceler görülebilir.
8-15 Gün Arası
Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Razeen Mahroof, oruçla birlikte vücudun gereğinden fazla kalorili gıdaları tüketmek yerine, daha önemli bir fonksiyon olarak enfeksiyonlarla savaştığını söyler. Hastalıklardan kurtulma sürecinin 8-15. günlerde başladığını vurgular. Bu günlerde dokular iyileştiği için eski ağrılarımız yeniden tetiklenebilir.
16-30 Gün Arası
Artık, vücudumuz oruç tutmaya uyum sağlar ve toksinleri daha hızlı atar. Bu dönemde organlar, maksimum kapasitesine ulaşır. Sonlara doğru duygusal dengemiz de gelişir. Bu durum aynı zamanda hafıza ve konsantrasyonumuzu artırmaya yardımcı olur.
Sonuç Olarak
Oruç sırasında vücudumuzun yaşadığı inanılmaz geçişlerle kalbimizi ve ruhumuzu besleriz. Oruç tutmaya başladıktan sonra yüksek seviyelerde endorfin (mutluluk hormonu) üretildiğini belirten çalışmalar, ramazan ayı bittikten sonra yaşadığımız hüznü, fizyolojik olarak da açıklar.
