Esra Büyükcombak
Biyolog
Hiç tanımadığımız birinin bize tebessüm etmesi, kapanmak üzere olan kapıyı bizim için tutması veya elimizdekilere bakıp market sırasında bize öncelik vermesi ne kadar değerlidir, değil mi? Bu tarz davranışlarla birinin hayatına temas etmek, sadece kendimizi mutlu hissetmek için değil; aynı zamanda sağlıklı yaşam için de önemlidir. Çünkü nezaket, nitelikli ilişkiler kurmamızı sağlamakla kalmaz; beden sağlığımıza da iyi gelir.
The University of British Columbia’dan Dr. Hannah M. C. Schreier’in yürüttüğü bir araştırma, hayır işleriyle meşgul olan, başkalarına yardım eden ve insanlara nezaketle davranan kimselerin, daha sağlıklı bir kalp ve bedene sahip olduğunu bilimsel olarak kanıtladı. Vancouver’da yaşayan 106 lise öğrencisi üzerinde yapılan çalışma, fedakârlık ve empatinin kalp damar sağlığını olumlu yönde etkilediğini; stres, depresyon ve huzur gibi psikososyal faktörlerin de kardiyovasküler hastalıkları tetiklediğini ortaya çıkardı.
Aslında bu durum, beynimizin çalışma mekanizmasıyla doğrudan ilgilidir. Başkalarına karşı hoşgörülü olmak, nezaketli ve kibar davranmak mutluluk ve huzur duygularından sorumlu hormonlarımızı, serotoninini ve oksitosini artırır. Fedakârlık yapmak ise rahatlamamızı sağlayan endorfin salgılanmasını hızlandırır. Bütün hormonların vücut sistemlerinde farklı görevleri vardır ve yeterli miktarda salgılanmaları, doku ve organların çalışmasını olumlu yönde etkiler.
Nezaketli Olmak Kaygıyı Azaltıyor
Kibar insanların daha yüksek öz saygıya ve öz yeterlilik duygusuna sahip oldukları da bilimsel olarak ispatlanmış bir başka gerçek. Bunun yanında yardımseverliğin ve nezaketin, kaygıyı ve stresi azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteren pek çok araştırma var. Bu nedenle endişeli ya da huzursuz olduğunuzda başkalarına iyilik yapmanın yollarını arayabilirsiniz.
Komşunuza gülümsemek, bir dostunuza telefon etmek, derslerinde güçlük çeken bir öğrenciyi çalıştırmak veya yardım kuruluşlarında gönüllü olmak size de iyi gelecektir. Hatta küçük bir jest bile bedeninizde büyük bir değişime vesile olabilir.
İyilik Yapmak Kalbe İyi Geliyor
Münasebet kurduğunuz kimselere iyi davranmak, kendi kalbinizin çalışmasını olumlu yönde etkiliyor. Yapılan araştırmalara göre oksitosin; nitrik oksit adı verilen ve kan damarlarını genişleten bir kimyasalın salgılanmasına sebep olur. Oksitosin hormonu, kan basıncını düşürerek kalbi koruduğu için kardiyoprotektif yani kalp koruyucu bir hormon olarak bilinir.
Yardım Eden İnsanlar Daha Az Hastalanıyor
Vücuttaki iltihaplanma; diyabet, kanser, kronik ağrı, obezite ve migren gibi türlü sağlık sorunlarına yol açar. 57-85 yaş arası yetişkinler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre iyilik yapmaya istekli olmak, vücuttaki iltihaplanma riskini de ciddi oranda düşürüyor. Aynı zamanda yaptığınız küçük iyilikler, bedenimizde doğal ağrı kesiciler olarak görev yapan opioidlerin salgılanmasını artırıyor. Bu yüzden, iyilik yapmakta ısrarcı olmak ve ilişkilerimizde nezaketi öncelemek en başta kendiniz için faydalıdır.
Bireyler için değerleri ve anlamları farklı da olsa nazik, kibar ve yardımsever olmak iyidir. Bundan daha da önemlisi, bu güzel hasletlerin bulaşıcı olması. Bazen kelimelerimizle, bazen davranışlarımızla, bazen mimiklerimizle iyilik yapabilir ve dünyanın daha yaşanabilir bir yer hâline gelmesine katkı sağlayabiliriz.
