Değerli kardeşim, öncelikle çok geçmiş olsun! Avrupa’da uzman sağlık personeline ulaşmak gerçekten çok zor! Sizi anlıyorum; zira ben de bunu bizzat yaşayarak görüyorum. Göçmen hekimler, Avrupa’daki uzman sağlık personeline ulaşmayı kolaylaştıracak birtakım projeler üzerinde çalışıyor. Bununla birlikte sanırım neticeye ulaşmaları biraz zaman alacak. Size vakit kazandırmak için gelin bu “takibi zorunlu hastalık” hakkında yapabileceklerinize birlikte bakalım.
Vertigo Nedir?
Vertigo, kişinin hareket etmediği hâlde kendisini yahut çevresindeki nesneleri hareket ediyormuş gibi algılaması durumudur. Halk arasında “baş dönmesi” olarak tabir edilen bu hâl, bireyde denge kaybı ve sersemlik hissi oluşturarak, bazı durumlarda hayati tehlikelere sebebiyet verebilir. Kimi zaman doğrudan; kimi zaman da başka bir hastalığın belirtisi olarak görülen vertigo, iç kulakta meydana gelebilecek enfeksiyon problemleri ya da beyin ve sinir sistemi sorunları gibi pek çok nedenle ortaya çıkabilir.
Vertigo, sebepleri açısından iki grupta incelenir. Merkezi sinir sistemi vertigosu ve periferik vertigo. İlki, merkezi sinir sistemi problemlerinden sonra oluşan vertigodur. İkincisi ise kulaktaki denge merkezinde meydana gelen sorunlardan kaynaklanır. Kristal oynaması, vestibüler sinir iltihabı, meniere hastalığı, migren yahut beyin ve sinir sistemi bozuklukları; vertigonun yaygın nedenleri arasında zikredilebilir.
Teşhis ve Tedavi
Vertigo; baş dönmesi, bulantı, kusma, terleme ve kulaklarda çınlama gibi semptomlarla kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Bu şikâyetlerle doktora başvuran hastaların öncelikle iç kulak problemi olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca bazı kan değerlerindeki değişimler, tansiyon ve şeker seviyesindeki dalgalanmalar da vertigo durumunu etkileyebilir. Bununla birlikte, en sık karşılaşılan neden, iç kulakta yer alan denge merkezindeki kristallerin yer değiştirmesidir.
Vertigo teşhisi konulurken, öncelikle problemin kaynağı belirlenmeli ve altta yatan hastalık tespit edilmelidir. Bu amaçla klasik muayene ve bazı özel testler uygulanabilir. Gerekli durumlarda, MR gibi ileri tetkik yöntemleri de tedavi planına dahil edilebilir.
Eğer vertigo hastalığının temel nedeni stres veya kaygı gibi psikolojik faktörlerse, hastanın stres seviyesini azaltacak yöntemler önerilir.
Bu yöntemler arasında, meditasyon, nefes egzersizleri, düzenli spor yapmak ve uyku düzenine dikkat etmek gibi stres azaltıcı aktiviteler bulunur.
Vertigo semptomları enfeksiyonlardan veya inflamasyon gibi altta yatan tıbbi durumlardan kaynaklanıyorsa, plan öncelikle bu hastalığın tedavisini içerir. Bu tedaviler için antibiyotikler, kortikosteroidler veya antiviral ilaçlar kullanılabilir.
Kristallerin oynamasından kaynaklanan vertigo durumlarında ise bazı fizik tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bu yöntemler arasında, Epley Manevrası veya Brandt-Daroff Egzersizleri gibi alıştırmalar bulunur. Bu metotlar, kristallerin doğru konumlandırılmasına ve semptomların azalmasına yardımcı olur.
İlaç tedavisiyle semptomların hafifletilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılması da mümkündür. Ancak, ilaçların kullanımı hastanın durumuna ve semptomların şiddetine göre belirlenmelidir. Zira bu ilaçların uzun süreli kullanımı, istenmeyen bazı yan etkilere sebep olabilir.
Vertigonun 6 Düşmanı
Vertigo tedavisinde uyku düzenine dikkat etmek çok önemlidir; çünkü yeterli ve kaliteli uyku alınmadığında, semptomlar şiddetlenebilir. Bununla birlikte, uyku düzeni herkes için aynı değildir. Her insanın vücudu farklıdır ve buna bağlı olarak herkesin uyku ihtiyacı değişiklik gösterir. Bu nedenle, bireyin kendi vücudunun alıştığı uyku düzenini bulması ve bunu koruması son derece önemlidir.
Düzensiz beslenme: Dikkate alınması gereken bir diğer faktör de beslenmedir. İşlenmiş gıdalar ve suni şekerli içeceklerden kaçınmak, vitamin ve mineral açısından zengin taze sebze ve meyveler tüketmek, semptomların azalmasına katkı sağlayabilir.
Ani hareket: Vertigo hastaları, ani hareketlerden ve ani hareket kabiliyeti gerektiren sporlardan kaçınmalıdır. Hızlı baş dönmesine neden olabilecek bisiklete binmek, atlama yapmak gibi aktiviteler buna örnek olarak gösterilebilir. Yavaş ve kontrollü hareketlerle egzersiz yapmaya dikkat etmek oldukça önemlidir.
Kafein: Kafein de vertigo hastaları için risk oluşturabilir. Kahve, çay, enerji içecekleri ve çikolata gibi ürünler kafein içerir ve tüketimleri makul ölçülerle sınırlandırılmalıdır.
Alkol ve sigara: Sigara ve alkol vertigo hastaları için büyük bir risk faktörüdür. Bu nedenle, tedavinin bir parçası olarak sigara ve alkol tüketiminin tamamen bırakılması önerilir.
Sonuç olarak, yaşam tarzı değişiklikleri vertigo tedavisinin önemli bir parçasıdır. Sağlıklı bir beslenme planı oluşturmak, düzenli uyku alışkanlıklarına sahip olmak, ani hareketlerden mümkün olduğunca kaçınmak, sigara ve alkol kullanımını sıfırlamak ve kafein tüketimini sınırlandırmak gibi basit adımlar, vertigo hastalarının semptomlarını kontrol altına almalarına yardımcı olabilir.
Vertigonun Belirtileri
- Şiddetli baş dönmesi
- Mide bulantısı ve kusma
- Terleme
- Denge kaybı ve düşme hissi
- Yorgunluk ve hâlsizlik
- Görme problemleri
- Kulaklarda çınlama
- Tansiyon düşmesi
