MEHMET AKİF NARLI
Dr. Murat Baday 1979 dünyaya geldiğinde ailesi Kars’ın Akdere köyünde yaşamaktadır. İlk torun olması, dedesinin bütün ilgisini üzerine çekmesine sebep olur. Hele de ondaki bu okuma aşkı fark edilince köydeki bütün malı mülkü satıp Kars’ın merkezine yerleşirler. ‘O zamanlar internet yoktu. Kitaba ulaşma imkanı da fazla değildi. Dedemle bankaları gezer dergi toplardık. Dedem ve babamdan çok şey öğrendim. Beni hep motive edip moral verdiler. Sınavlarım kötü geçse bile her zaman destek oldular. Fakat dedemin bana bıraktığı en büyük miras duygusal zekadır.’ diye anlatıyor o günleri Dr. Baday.
FEN LİSESİ, ÖNEMLİ DÖNÜM NOKTASI OLDU
Dedesinin onun eğitimine bu ilgisi ve babasının da kütüphaneci olması Murat Baday’ın ufkunun açılmasında büyük imkân sunar önüne. Bir öğretmeninin, babasının aklına düşürdüğü ‘Fen Lisesi’ fikri, Murat Baday için bir dönüm noktası olur.
Kars’taki ortaokulundan Fen Lisesini kazanan ilk öğrenci oldu.
Kars Merkez Ortaokulundan o zamana kadar Fen Lisesini kazanan hiç öğrenci olmamıştır. Sıkı bir çalışmayla Erzurum Fen Lisesini kazanır. Baday’ın bu başarısı kendisinden sonraki öğrenciler için de bir ufuk olur. ‘Daha sonraki yıllarda başka öğrenciler de kazanmaya başladı Fen Lisesini, Sanırım olabileceğini gördü öğrenciler ve bu da bir motivasyon sağladı.” Erzurum Fen Lisesi’nden sonra Boğaziçi Üniversitesi Fizik bölümünü kazanan genç Murat’ın artık ufku iyice açılmıştır, üniversiteden sonra Türkiye bile dar gelmektedir ve rotasını ABD’ye çevirir.
PARÇACIK FİZİĞİNDEKİ EN GENÇ ÖĞRENCİ
Murat Baday, ABD’de Lazer fiziği üzerine çalışmak ister fakat Profesör Vladimir Savinov, onun azim ve çalışkanlığını görünce kendisiyle defalarca özel görüşerek kendi bölümünde, yani parçacık fiziği alanında, doktora yapmaya ikna eder. 21 yaşında iken Illinois Üniversitesi’nde parçacık fiziği üzerine doktoraya başladığı zaman kendisinden sonraki en genç sınıf arkadaşı 31 yaşındadır. Doktorasını tamamladıktan sonra ABD’nin teknoloji merkezi olan Silikon Vadisine geçer ve Stanford Üniversitesinde göreve başlar.
Baday, aynı zamanda çeşitli Start-up (sıfırdan başlayıp, yeni ürünler ortaya çıkarmaya ve hızlı büyümeye odaklanmış teknolojik girişimler) programlarına dâhil olur ve yönetir. “İnsanlığa faydalı bir şeyler üretmeyi seviyorum. Bu anlamda Start-up’lar insanın bakış açısını değiştiriyor. Gördüğü problemlere hemen çözüm bulmaya odaklanıyor beyin. Bu sebeple ekibimizle sürekli Start-up’larla yeni proje ve fikirlerin peşinden koşuyoruz. Start-up’lar başlangıçta belki zordur fakat ısrar eden sonunda müthiş bir kazanım elde ediyor.”.
“GENÇLER OTOBİYOGRAFİ OKUMALI”
“Babam bana sürekli kitaplar getirir ve ben de hiç sektirmeden okurdum. Küçük yaşlarda Türk ve dünya klasiklerini bitirmiştim. Bana her şeyi kazandıran bu okumalardır diyebilirim. Genç arkadaşlarıma da bunu şiddetle öneririm.
Kitabı sakın elinizden bırakmayın.” diyen Dr. Baday, sözlerine şöyle devam ediyor, “Küçüklüğümden beri elimden kitabı bırakmadım. Her bulduğum şeyi, her yerde okudum. Hatta özellikle çocukken, yürürken bile kitap okurdum. Kitap benim konuşmamı ve hitabetimi de çok geliştirdi. Genç arkadaşlarıma da çok okumalarını ve özellikle biyografi okumalarını tavsiye ediyorum.”
Anne babalara da seslenen Baday, çocuklara meslek veya başka alanlarda baskı yapılmasının doğru olmadığını söylüyor, “Çocukları çok sıkmamak gerek. Ebeveynler çocuklarına ortam hazırlamalı, çeşitli projelere dâhil etmeli fakat baskı yapmamalı. Onları özgür bırakmalı.”
40’LI YAŞLAR İNSANIN EN VERİMLİ DÖNEMİDİR
Tecrübelerinin meyvelerini özellikle 40’lı yaşlardan sonra topladığını söyleyen Dr. Baday, “40’lı yaşlardaki insanların öğrenmeleri daha iyi oluyor. Olaylara daha farklı perspektif ve pencerelerden bakabiliyor. Bu yaşlardaki insanlara tavsiyem, zamanlarını çok iyi değerlendirsinler. Bazen ileri yaşlarda alan değiştirmek isteyen arkadaşlarım oluyor. Onları destekliyorum. Çünkü bir alandan başka bir alana geçmek müthiş bir inovasyon sağlıyor. Mesela bizim Start-up’larımızda böyle arkadaşlarımız var ve en çok verim aldığımız insanlar onlar. Mesela bir arkadaşım 40 yaşından sonra mesleğini değiştirdi. Dijital Marketing öğrendi ve şu an benim vazgeçilmezlerimden biri.
İyi bilmediği bir alana girmesine rağmen hem yeni mesleğinde öğrendikleri hem de eski tecrübeleri onu sektördeki diğer çalışanlar arasında çok öne çıkardı. Eğer ilerleyen yaşında mesleğini değiştirmek isteyenler varsa bence cesur olsunlar. Disiplinli ve ısrarlı çalışmaları onları çok iyi seviyelere getirecektir. Biliyorsunuz bugün bir dünya markası olan KFC şirketini patronu, 55 yaşında kurmuştu.”
DR. BADAY VE EKİBİNİN ÜZERİNDE ÇALIŞTIĞI TEKNOLOJİK YENİLİKLER
Dr. Baday ekibiyle, insan sağlığı için önemli teknolojik ürünlere imza atıyor. İşte bunlardan en önemli 3 tanesi;
1) Kör olmayı önlemek için göz tansiyonunu ölçen kontakt lens. Dünyada bilinen 80 milyon Glokom (göz tansiyonu) hastası var ve bu hastalık durdurulamıyor. Bu kontakt lens sayesinde göz sürekli kontrol altında tutuluyor ve bu risk ortadan kalkıyor. Dr. Baday, 5 yıldır üzerinde çalışılan bu ürünün önümüzdeki yıl piyasada olacağını ve milyonlarca insanın körlükten kurtulmasına vesile olacağını söylüyor.
2) Vücutta oluşabilecek kanser hücrelerini önceden haber veren manyetik cip. Burada ihtiyacınız olan sadece bir damla kan, mikroskop görevi görecek bir cep telefonu ve manyetik çip. Bu ürünle, kanınızı sürekli kontrol ederek, kanserli hücrenin vücutta olup olmadığını öğrenebileceksiniz.
3) Kalp krizi belirtilerinden erkenden haberdar olma imkânı sunan ürün. Dünyada her 4-5 ölümden birinin kalp krizi sebebiyle gerçekleştiği gerçeğini dikkate alınca bu ürünün önemi ortaya çıkıyor. Vücuttaki kalp krizi belirtilerini veya anormal hareketliliği önceden fark eden bu ürün sebebiyle erken müdahale imkânı doğabilecek.
BADAY’DAN GENÇLERE…
- Dersi çok iyi takip edin ve dersi derste öğrenin.
- Duygusal donanımınızı geliştirin.
- Kendinize bir kredibilite oluşturun. Dernek kurun, robot yapın, kitap yazın. Yani bir hikâyeniz olsun.
- İletişim becerilerinizi geliştirin.
- Dünyada gelişmeler ekipler sayesinde olur. Bireysel çalışmadan ziyade ekip çalışmasına alışın ve uyum gösterin.
- Çabuk pes etmeyin. Sınırlarınızı sonuna kadar zorlayın.
- Olumsuz sözler sizi etkilemesin. Biraz duymazdan gelin.
- Sabit fikirli olmayın. Fikirlerinizi esnetin.
- Unutmayın! Uçmak için iki kanada ihtiyacınız var. Bütün becerilerini en iyi şekilde geliştirmeye çalışın.
