Caner Kaygısız
Evvab” kelimesi “tevbe”, “inabe” ve “Tevvab” sözcükleri ile aynı kökten gelir. Çokça tevbe eden, Allah’a yönelen demektir ki çoğulu “evvabin”dir. Evvab, Kur’an-ı Kerimde salih kulları, peygamberleri anlatmak için kullanılmaktadır. “Evvabin” ise bir ayette geçiyor: “Rabbiniz ruhlarınızdaki duyguları pek iyi bilir. Eğer siz iyi kimseler iseniz şunu bilin ki Allah kötülüklerden, (özellikle anne ve babasına yaptığı kötü muamelelerden, ) tövbe edenlere (evvabine) karşı, günahları çok affedicidir. (İsra suresi, 17/25)
Kur’an-ı Kerim’de evvabin namazı zikredilmese de tövbe ve Allah’a yönelme kavramları pek çok ayette geçer. Elbette evvabin kelimesinin ayette Allah’ın kalplerden geçenleri bildiği vurgusuyla birlikte kullanılması da önemlidir. Öyle bir Tevvab rabbe yöneliyoruz ki, o kalplerimizden geçenlerden haberdardır. Bunun için öncelikli derdimiz, içimizi ıslah olmalıdır. İçimizden geçenleri düzeltme gayretinde olursak hareketlerimiz zaten düzelecektir.
Allah’ım bizi evvabinden eyle!
Bir ibadet olarak evvabin namazı denilince aklımıza gelen, akşam namazının sünnetinden sonra kılınan dört rekât nâfile namazdır. Peygamberimiz, akşam namazından sonra altı rekât nafile namaz kılanın evvâbinden sayılacağını haber vermiş ve arkasından İsra suresinden yukarda nakledilen ayeti okumuştur. Sahabeden Zeyd b. Erkâm şöyle demiştir: “Resulullah Kûbalıların yanına gitti. Vardığında, onlar namaz kılıyordu. Allah elçisi, onlara, ‘Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zamandır.’ buyurdu.” Belki buradan hareketle genel olarak nafile namazlarla Allah’a yaklaşmaya çalışan kulların “evvab” olduğu da söylenebilir.
İlgili Rivayetler
Evvabin namazının faziletine dair hadislerde, akşam namazından sonra kılınan altı rekât nafile namazın günahların bağışlanmasına vesile olacağı, ayrıca dört rekât daha kılan kişinin cennetle mükâfatlandırılacağı ifade edilmektedir. Bediüzzaman Said Nursî, bu tür rivayetlerle ilgili bir soruya verdiği cevapta, bu namazları anlamını hissederek ve samimiyetle kılanların rivayetlerde bildirilen müjdelere ulaşabileceğini belirtmiştir. Herkes kendi samimiyetine, Allah ile irtibatına ve kalp temizliğine göre bu ibadetlerden nasibini alır; Allah’ın izniyle, hiçbir ibadet boşa gitmez.
Nasıl kılınır?
Evvabin namazının, akşam namazının hemen ardından, başka bir işle meşgul olmadan kılınması tavsiye edilmiştir. Genellikle altı rekât kılınır. Her iki rekâtta bir selam verilir. Hanefî mezhebine göre altı rekât bir arada ya da iki ve dört rekât hâlinde ayrı ayrı iki selâmla kılınabilir. Diğer mezheplerde iki rekâtta bir selâm verilir.
Akşam namazının farzından sonra kılınan iki rekât müekked sünnetin bu namaza dahil olup olmadığı ise tartışmalıdır. Hanefi mezhebinde her iki görüş de vardır. Bir görüşe göre iki rekât sünnet ve dört rekat nafile altı rekat sayılırken diğer görüşe göre iki rekat sünnetten sonra ayrıca altı rekat evvabin kılınır.
