Dîvân-ı Hümâyun

Osmanlı Devleti’nde birer karar organı olarak çalışan çeşitli divanlar vardı. Bunların en önemlisi, padişahın bulunduğu yerde onun adına toplanan Dîvân-ı Hümâyun idi. Hiçbir İslâm devletinde bu ayarda bir kurul-organ yoktur. Dîvân-ı Hümâyun Osmanlı’da idari, siyasi ve adli işlerde karar merkezidir. Batılı gözlemciler bu en üst düzeyde kuruma; sosyal mevki, yaş, din, dil, cinsiyet farkı kesinlikle gözetilmeksizin herkesin yazılı veya bizzat başvurabilmesini hayranlıkla anlatır. Padişah, Adalet Kulesi’ndeki kafesten toplantıyı takip ederken devlet adamları devlet işlerini tartışmaktadır. Topkapı Sarayı’nın bir kenarında olabildiğine tevazu dolu bu mekândan, bir zamanlar dünya yönetilmektedir.